در حال تجربه چه چیزی هستم؟
اگر شما یک زن باشید، احتمالا در طول سیکل قاعدگی برایتان پیش آمده که وارد روزهایی شوید و از خودتان بپرسید: «روزش رسیده؟» و به سراغ تقویم بروید تا ببینید آیا به روزهای قاعدگی خود نزدیک هستید؟ آیا کمحوصلگی، احساس غم و اندوه عمیق، احساس تنهایی، احساس خشم و… همانی است که هر ماه در روزهای مشخصی تجربه میکنید یاخیر؟ در ابتدا ممکن است متوجه نشوید که در طول ماه چه بر سرتان میآید و یا چه اتفاقی در درون یا محیط شما رخ داده که شما را تا این حد دچار تغییر کرده است؟ حتی ممکن است وقتی در حال تجربه کردن این احساسات هستید به دنبال علت آن در بیرون از خود بگردید و به این ترتیب عصبانیت و خشم بیشتری را نیز تجربه کنید. ممکن است از آدم ها آزرده شوید و با خود بگویید: «چرا من تا این اندازه تنها هستم؟ چرا کسی من را دوست ندارد؟» یا به کوچکترین رویدادهای زندگیتان واکنشهای شدیدی نشان دهید، اما بعد از مدتی تکههای پازل کنار هم قرار میگیرد و متوجه میشوید که انگار این اتفاق هر ماه برای شما رخ میدهد و در روزهای مشخصی این احساسات و حالتها را تجربه میکنید.
اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی چیست؟
اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی در مورد زنانی به کار میرود که در هفته منتهی به قاعدگی، نشانههای روانشناختی قابل ملاحظهای را تجربه میکنند و این نشانه ها در عرض چند روز بعد از آغاز قاعدگی رو به بهبودی گذاشته و در هفته بعد از پایان قاعدگی به حداقل رسیده یا کاملا از بین میروند. به زبان ساده اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی همان ملال، اندوه، غم و افسردگی ای است که در هفته پیش از آغاز قاعدگی فرد را تحت تاثیر خود قرار میدهد.
اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی چه علائم و نشانههایی دارد؟
برای اینکه متوجه شوید که آیا شما هم به اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی دچار هستید یا خیر، باید هفتۀ منتهی به آغاز قاعدگی خود را به خوبی زیر نظر بگیرید و تغییراتی که در شما ایجاد می شود را مشاهده کنید. در صورتی که در بیشتر چرخه های قاعدگی نشانه های زیر را تجربه کرده باشید؛ به احتمال زیاد شما نیز به این اختلال مبتلا هستید. البته باید توجه کنید که وجود تنها یک نشانه نمیتواند وضعیتی معنادار تلقی شود بلکه مشاهدۀ حداقل پنج مورد از علائم و نشانههای این اختلال بصورتی که بر عملکرد و کارایی شما اثرگذار بوده باشد، میتواند زنگ خطری برای مراجعه به متخصص و دریافت تشخیص حرفهای در نظر گرفته شود.
علائم و نشانههای هیجانی و رفتاری
>> عدم ثبات هیجانی: ممکن است بدون هیچ دلیل روشنی گریه کنید، به خودتان بگویید کسی دوستتان ندارد، یا اینکه ناگهان غم و اندوه زیادی را تجربه کنید.
«در هفته قبل از آغاز قاعدگی، معمولا خیلی به رفتار آدمها حساس میشوم. خودم میدانم که اطرافیان من تغییری نکردهاند ولی من فکر میکنم که اطرافیانم نسبت به من بیتوجه هستند و به من اهمیت نمیدهند. در این زمانها بیشتر احساس تنهایی میکنم و ناخودآگاه بغض میکنم و با خودم میگویم چرا من هیچ دوست صمیمیای ندارم، حتی یک دوست صمیمی که بخواهم با او قدم بزنم.»
>> تحریک پذیری یا خشم شدید: ممکن است در این زمان خشم بیشتر و شدیدتری را تجربه کنید. ممکن است سریع از کوره در بروید یا آدمها و اطرافیان ملالآور و یا حتی بیعرضه به نظرتان برسند. با کمی دقت متوجه میشوید که در این روزها شما از دست دیگران بیشتر عصبانی می شوید و رفتارهای کماهمیت دیگران شما را به شدت عصبانی و ناراحت میکند تا حدی که ممکن است رفتار پرخاشگرانۀ دور از انتظاری از خودتان نشان دهید.
>> خلق افسرده، احساس ناامیدی و افکار خود تحقیری: ممکن است بیش از هر زمان دیگری به خودتان تشر بزنید، افکار انتقادی و منفی نسبت به خودتان شدت پیدا کند و به این نتیجه برسید که نمیتوانید از پس هیچکاری بهخوبی برآیید و خودتان را به بنبست رسیده و ناتوان تصور کنید.
>> کلافگی، اضطراب و بی قراری کردن: ممکن است بدون اینکه دلیل خاصی وجود داشته باشد شما دچار ناآرامی و بی قراری شوید و آرامش همیشگی را نداشته باشید و مدام احساس تنش و درگیری کنید.
>> کاهش علاقه به فعالیتهای روزانۀ شخصی و اجتماعی: ممکن است انگیزه و علاقۀ همیشگی در شما وجود نداشته باشد و با بیرمقی و کندی فعالیتهای روزانۀ خود مانند وظایف شغلی و خانوادگیتان را پیش ببرید و یا اینکه به هیچ عنوان حوصله انجام این فعالیتها را نداشته باشید.
>> بی رمقی، احساس خستگی و یا فقدان انرژی: ممکن است احساس کنید که انرژی لازم برای انجام دادن کارها را ندارید و تمایل داشته باشید که به حال خود رها شوید و فقط استراحت کنید.
>> عدم تمرکز: ممکن است که متوجه شوید که در این زمان انجام دادن کاری را فراموش میکنید یا برای انجام آنها تمرکز کافی ندارید و به سرانجام رساندن آنها دشواری بیشتری از اوقات دیگر دارد.
علائم و نشانه های جسمانی
>> دردناک یا متورم شدن پستانها
>> درد مفاصل یا عضلات
>> سرگیجه
>> سردرد
>> نفخ
>> تغییر اشتها
>> کمخوابی/پرخوابی
چه عواملی باعث به وجود آمدن این اختلال می شود؟
علت یا علل دیسفوریای پیش از قاعدگی هنوز مشخص نیست. اما احتمال میرود که تغییرات سطح هورمونهای جنسی زنانه و نیز تعامل هورمونهای جنسی زنان با بعضی از نوروترنسمیترها در این دوره علت این اختلال باشد.
آیا همه زنان به اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی مبتلا میشوند؟
جمعیت زیادی از زنان بعضی از نشانههای مرتبط با خُلق را در روزهای قبل از قاعدگی تجربه میکنند و بیش از ۵۰ درصد زنان این نشانهها را به صورت متوسط تا شدید تجربه میکنند. محققان میگویند از هر پنج زن یک نفر به این اختلال مبتلا است، به طوریکه این اختلال در عملکرد آنها در زندگی روزمره تاثیر منفی میگذارد (مانند غیبت از کار یا رنج هیجانی شدید).